Image source

Na je bestookt te hebben met licenties voor het hergebruik van beeldmateriaal, wil ik het even hebben over de andere kant van het verhaal. Waar moet je op letten als je eigen foto’s of video’s op je sociale kanalen gaat verspreiden? Wanneer je anderen in beeld brengt moet je rekening houden met het portretrecht. Hoewel je dit recht niet mag verwarren met auteursrecht, is het er wel een deel van. Daarentegen ligt het recht in dit geval niet bij de creator, maar wel bij degene die wordt gefilmd, gefotografeerd, geschilderd of ruw weg wordt ‘afgebeeld’. (Iemand tekstueel beschrijven valt daar dan weer niet onder, just so you know.)

Iedereen heeft recht op de bescherming van zijn of haar beeltenis, dus als je op een social event foto’s maakt en die nadien op je sociale kanalen zwiert, let dan op dat je toestemming vraagt aan degene die op de foto of video staat. Dit is iets waar je weinig rekening mee moet houden indien je beeldmateriaal hergebruikt, maar het kan er wel voor zorgen dat je de foto zal moeten verwijderen indien iemand zijn recht op afbeelding succesvol heeft geclaimd. De praktijk leert ons dat dit recht weinig wordt opgeëist, maar het is wel goed dat je jezelf ervan bewust bent.

Of de persoon in kwestie dit recht op zijn of haar afbeelding kan opeisen, hangt af van een aantal parameters:

• Is deze persoon het centrale onderwerp in de foto of deel van een groep? De ongeschreven regel in de media is dat een foto met meer dan vijf personen als groep wordt aanzien. Staat niemand van de groep in de ‘spotlight’ op die foto? Dan is het portretrecht niet van toepassing. Is er wel iemand op de foto die het centrale onderwerp vormt, dan kan het portrecht ter discussie worden gesteld.
• De context kan ook bepalen of het portretrecht van toepassing is of niet. Als het desbetreffende beeldmateriaal op een foutieve of negatieve manier de persoon of personen portretteert, zal deze ook sneller gelijk krijgen. Journalisten kunnen het gebruik van ‘gevoelig’ materiaal soms wel verantwoorden in functie van een verhaal, maar bij merken en organisaties geldt dit niet, gezien de journalistieke waarde beperkt is.
• Leeftijd speelt ook een belangrijke rol. Minderjarigen filmen of fotograferen zonder toestemming van de ouders is not done. Ouders gaan bovendien in functie van de privacy van hun gezin ook sneller weigeren tenzij je het gebruik ervan kan verantwoorden.

Portretrecht is dus anders in vergelijking met het auteursrecht, maar daarom niet minder belangrijk als je regelmatig eigen content op je kanalen gaat verspreiden. Net zoals bij de licenties is de gulden regel dat je aan de persoon die de rechten beheert toestemming vraagt. Als iedereen op de foto dus een ‘go’ geeft op die branded selfie mag je deze probleemloos op je pagina posten. Dat betekent niet dat je door iedereen paniekerig een verklaring moet laten tekenen, maar als je bijvoorbeeld al een stilzwijgend een akkoord hebt, kan jij als Community Manager tenminste met een gerust hart de volgende dag tegemoet gaan.